ISO 50001 LÀ GÌ?
ISO 50001 là tiêu chuẩn về Hệ thống quản lý năng lượng do Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) ban hành. Hệ thống Quản lý Năng lượng (EnSM) theo tiêu chuẩn ISO 50001 có đưa ra các yêu cầu nhằm giúp cho các tổ chức, nhất là những doanh nghiệp sản xuất công nghiệp quản lý năng lượng theo hướng bền vững, giúp doanh nghiệp khai thác và sử dụng năng lượng hợp lý, giảm những chi phí dành cho năng lượng.
Phiên bản đầu tiên là Tiêu chuẩn ISO 50001:2011 ra đời vào tháng 6/2011 và bị thay thế bằng phiên bản mới ISO 50001:2018 được ban hành tháng 8/2018 với tên gọi đầy đủ là Hệ thống quản lý năng lượng – Các yêu cầu và hướng dẫn sử dụng.
Để áp dụng tại Việt Nam, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đã ban hành TCVN ISO 50001:2019, tiêu chuẩn này hiện tại đang còn hiệu lực áp dụng và hoàn toàn tương đương với tiêu chuẩn quốc tế ISO 50001:2018.
MỤC ĐÍCH CỦA TIÊU CHUẨN ISO 50001
- Cải thiện hiệu quả quản lý năng lượng của một tổ chức;
- Xây dựng chính sách sử dụng năng lượng hiệu quả hơn;
- Thiết lập các mục tiêu và chỉ tiêu phù hợp với chính sách;
- Tối ưu hóa hoạt động năng lượng ở tất cả các quy trình;
- Hỗ trợ đưa ra các quyết định đúng đắn về sử dụng năng lượng;
- Giải quyết rủi ro và cơ hội trong hoạt động quản lý năng lượng;
- Hướng dẫn tổ chức, doanh nghiệp xây dựng Hệ thống quản lý năng lượng.
NHỮNG TỔ CHỨC NÀO CẦN ÁP DỤNG ISO 50001?
Tiêu chuẩn ISO 50001 phù hợp với:
- Mọi đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp
- Mọi ngành nghề, lĩnh vực
- Mọi quy mô tổ chức
- Mọi vị trí địa lý
LỢI ÍCH CỦA ISO 50001 VỚI CÁC DOANH NGHIỆP.
- Bộ tiêu chuẩn ISO 50001 khi được áp dụng tại tổ chức, doanh nghiệp có thể giúp cho các tổ chức đạt được những lợi ích to lớn như sau:
- Tạo cho tổ chức, doanh nghiệp một hệ thống quản lý năng lượng hiệu quả nhất;
- Áp dụng ISO 50001 có thể tạo cho doanh nghiệp một cách tiếp cận có hệ thống (lập kế hoạch thực hiện- kiểm tra và hành động) dẫn đến việc cải thiện hiệu suất năng lượng liên tục;
- Doanh nghiệp của bạn có được chính sách sử dụng nguồn năng lượng một cách hiệu quả hơn;
- Nhờ ISO 50001 mà doanh nghiệp có thể sử dụng dữ liệu để hiểu rõ hơn về thực trạng và đưa ra quyết định đúng đắn liên quan đến việc sử dụng và tiêu thụ năng lượng;
- ISO 50001 tạo điều kiện cho sự tham gia (cam kết và thỏa thuận) của ban quản lý và có đóng góp tích cực đối với các mục tiêu năng lượng;
- ISO 50001 tăng cường khả năng cạnh tranh của các tổ chức và giảm khả năng bị tỗn thương của họ đối với biến động giá năng lượng và sự sẵn có của năng lượng;
- Hệ thống quản lý năng lượng theo ISO 50001 giúp giảm chi phí năng lượng và cải thiện lợi nhuận.
CÁC NGUYÊN TẮC CỦA TIÊU CHUẨN ISO 50001
ISO 50001 cho phép các tổ chức ra những Quy trình và Hệ thống cần thiết nhằm tăng hiệu quả và hiệu suất sử dụng năng lượng. Để quản lý năng lượng hiệu quả, ISO 50001 đề ra 7 nguyên tắc bao gồm:
1. Chuẩn bị cho trường hợp khẩn cấp và bền vững.
Bộ tiêu chuẩn ISO 50001 có đưa ra được những yêu cầu về các tình huống khẩn cấp có thể xảy ra được lập thành văn bản và cần phải duy trì ở mức bảo mật thích hợp nhất.
2.Quản lý tài liệu
Với các Hệ thống tài liệu cơ bản cần phải được duy trì, chuẩn bị và cập nhật khi cần thiết cho hoạt động của Hệ thống Quanrlys Năng lượng dưới sự kiểm soát và cải tiến một cách liên tục tránh tình trạng quan liêu.
3. Xác định mục tiêu và tiêu chí đánh giá.
Với tiêu chí minh bạch và khách quan thì cần được xác định nhằm đánh giá khả nang tiếp cận các mục tiêu của việc quản lý cấp cao. Điều này khá quan trọng trong việc đánh giá được thành công của tiến độ hoặc các kết quả.
4. Quản lý tiến độ hoạt động.
Hệ thống Quản lý Năng lượng theo ISO 50001 cần phải được Quản lý theo cách hoạt động cải tiến và phát triển theo những kế hoạch đã được thiết kế và thống nhất trước đó.
5. Quản lý thay đổi.
Hoạt động của Hệ thống quản lý năng lượng với các thay đổi bên trong và bên ngoài (bằng cách phản ứng với các mối đe dọa theo cách thích hợp) cần được đảm bảo.
6. Giải pháp cho vấn đề hoạt động.
Điều quan trọng là phải coi các vấn đề vận hành là cơ hội để cải tiến và đảm bảo rằng chúng được giải yết một cách nhanh chóng.
7. Quản lý rủi ro.
Các yếu tố rủi ro cần được đánh giá để đảm bảo cải tiến diễn ra liên tục.
ÁP DỤNG CHU TRÌNH PDCA TRONG ISO 50001:2018
Các điều khoản của tiêu chuẩn ISO 50001:2018 được áp dụng và phân bố trong Chu trình quả lý PDCA như sau:
• PLAN: Lập kế hoạch để đạt được mục tiêu kế hoạch, tương ứng với điều khoản 4, 5, 6, 7;
• DO: Hỗ trợ, điều khoản thứ 7 và Thực hiện theo kế hoạch đã đề ra tương ứng với điều khoản 8;
• CHECK: Đánh giá, kiểm tra mức độ đạt được mục tiêu của kế hoạch đã thực hiện, tương ứng với điều khoản thứ 9;
• ACT: Hành động khắc phục, thực hiện cải tiến để đạt được hiệu quả tốt hơn trong tương lai, tương ứng với điều khoản thứ10.
KHÁI NIỆM “SEU” TRONG ISO 50001 LÀ GÌ?
(SEU - Significant Energy Use ) Sử dụng năng lượng đáng kể là một khái niệm quan trọng chính yếu trong ISO 50001, nó được định nghĩa là "việc sử dụng năng lượng chiếm mức tiêu thụ năng lượng đáng kể và / hoặc mang lại tiềm năng đáng kể cho việc cải thiện hiệu suất năng lượng". Các tiêu chí SEU cụ thể được tổ chức xác định trong quá trình thu thập dữ liệu và xem xét quản lý.
NHỮNG ĐIỂM CẦN LƯU Ý TRONG ISO 50001:2018
Phiên bản ISO 50001:2018 áp dụng cấu trúc cấp cao (HLS) với 10 điều khoản, trong đó
- Chú trọng vai trò của quản lý cấp cao;
- Hỗ trợ tích hợp hệ thống quản lý năng lượng với các quy trình quản lý chiến lược như hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001, hệ thống quản lý môi trường ISO 14001 vân vân…;
- ISO 50001:2018 bổ sung thêm một số định nghĩa mới, bao gồm: Sử dụng năng lượng đáng kể (SEU), chỉ số hiệu suất năng lượng (EnPI) ; Đường cơ sở năng lượng (EnB) …;
- Xác định rõ hơn các loại năng lượng và loại trừ chúng;
- Đánh giá năng lượng trong ISO 50001 phiên bản 2018 được xác định rõ hơn;
- ISO 50001:2018 bổ sung yêu cầu về thu thập dữ liệu năng lượng.
QUY TRÌNH XÂY DỰNG TIÊU CHUẨN ISO 50001
Để xây dựng và áp dụng thành công tiêu chuẩn ISO 50001 tổ chức của bạn cần phải lên kế hoạch rõ ràng theo các bước như sau:
Bước 1: Xây dựng chính sách năng lượng: Trong chính sách này cần nêu rõ mục đích tiến hành xây dựng áp dụng cùng với những cam kết của lãnh đạo cao nhất trong việc tuân thủ luật pháp về năng lượng cũng như đáp ứng được các yêu cầu của ISO 50001
Bước 2: Lập kế hoạch về quản lý năng lượng: Tổ chức cần phải lập kế hoạch về việc quản lý năng lượng, chúng sẽ thường bao gồm:
- quy định của pháp luật và các yêu cầu khác nhau về năng lượng mà tổ chức cần phải tuân thủ.
- đánh giá thực trạng sử dụng năng lượng của tổ chức nhằm xác định được các công đoạn tiêu thụ năng lượng một cách đáng kể để tìm ra các cơ hội cải tiến.
- xác định được các chỉ số hiệu suất năng lượng và đường cơ sở năng lượng.
- trình bày được các cách thức để doanh nghiệp của bạn hoàn thành tốt mục tiêu, chỉ tiêu có bao gồm các nguồn lực thật sự cần thiết. Đồng thời cũng cần phải chịu trách nhiệm về việc thực hiện các nhiệm vụ cụ thể.
Bước 3: Thực hiện:
Tổ chức của bạn cần tiến hành đào tạo để nâng cao được nhận thức về việc quản lý năng lượng cho toàn bộ người lao động có thể áp dụng và xây dựng, ban hành hệ thống tài liệu, hồ sơ có liên quan đến hệ thống quản lý năng lượng.
Bước 4: Kiểm tra:
Tổ chức cần tiến hành đo lường, phân tích cũng như giám sát tốt các yêu cầu của Hệ thống quản lý năng lượng nhằm đạt được một số mục tiêu đặt ra. Bên cạnh đó cần tiến hành đánh giá được mức độ tuân thủ tốt hơn so với pháp luật hoặc các yêu cầu khác nhau mà tổ chức cần phải thực hiện.
Tổ chức của bạn cần xác định các nguy cơ hoặc những điểm chưa phù hợp để thực hiện khắc phục và phòng ngừa cần thiết và có quy trình kiểm soát hồ sơ, lưu trữ thông tin.
Bước 5: Xem xét của lãnh đạo:
Dựa vào các kết quả kiểm tra, giám sát, ban lãnh đạo có thể điều chỉnh, thay đổi hệ thống quản lý năng lượng cho phù hợp với tình hình thực tế.
Hiện nay nhiều doanh nghiệp ở Việt Nam đang rất chú trọng xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý năng lượng theo TCVN ISO 50001: 2019. Đó là một quá trình phức tạp với nhiều thách thức mới cho doanh nghiệp. Để giúp cho việc xây dựng và áp dụng ISO 50001:2019 được thuận lợi và nhanh chóng, bạn có thể liên hệ với Công ty Tiêu chuần quốc tế ISC Việt Nam. Chúng tôi sẽ cử các chuyên gia nhiều kinh nghiệm tới hỗ trợ, đống hành cùng doanh nghiệp của bạn áp dụng thành công và đạt tới chứng chỉ ISO 50001 nhanh chóng, hiệu quả nhất.
LIÊN HỆ VỚI #ISC_VIỆT_NAM ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN TRỰC TIẾP VỀ KHÓA HỌC VÀ CÁC DỊCH VỤ TƯ VẤN CHỨNG NHẬN
Hà Nội: Ms.Lan Anh
#Hotline: 0824 647 279
#Email: anh.nguyen@iscvietnam.net
#Website: https://iscvietnam.net
#Zalo: https://zalo.me/3014216325814962649
#Likedln:https://www.linkedin.com/in/isc-vi%E1%BB%87t-nam-36a2352a2/
Hồ Chí Minh: Ms.Vân Phạm
#Hotline: 0933 09 6426
#Email: van.pham@iscvietnam.net
Đà Nẵng: Ms.Thảo Đỗ
#Hotline: 0707 185165
#Email: thao.do@iscvietnam.net
Văn Phòng ISC Việt Nam
➤ Hà Nội: Số 18 Tam Trinh, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.
➤ Đà Nẵng: 498 Bùi Trang Chước, Cẩm Lệ, Đà Nẵng.
➤ Hồ Chí Minh: 8/29 Hoàng Hoa Thám, Phường 7, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh
