Trách nhiệm xã hội – “giấy thông hành” mới của doanh nghiệp xuất khẩu
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập sâu rộng, các tập đoàn quốc tế ngày càng yêu cầu chuỗi cung ứng minh bạch và tuân thủ trách nhiệm xã hội (Social Compliance).
Một trong những công cụ được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là SMETA Audit (Sedex Members Ethical Trade Audit) – tiêu chuẩn kiểm toán đạo đức dành cho các doanh nghiệp sản xuất, chế biến và cung ứng toàn cầu.
SMETA giúp doanh nghiệp thể hiện cam kết về đạo đức kinh doanh, điều kiện lao động, an toàn và phúc lợi cho người lao động, đồng thời đáp ứng yêu cầu đánh giá nhà cung cấp của các thương hiệu lớn tại châu Âu, Mỹ và Nhật Bản.
💡 SMETA là gì?
SMETA (Sedex Members Ethical Trade Audit) là phương pháp kiểm toán đạo đức do tổ chức Sedex phát triển, nhằm giúp các doanh nghiệp:
- Đánh giá tuân thủ trách nhiệm xã hội,
- Cải thiện điều kiện làm việc,
- Tăng minh bạch trong chuỗi cung ứng.
Cơ Sở Chuẩn Mực Của SMETA
SMETA không phải là một tiêu chuẩn độc lập, mà là một phương pháp kiểm toán toàn diện dựa trên các chuẩn mực quốc tế được công nhận rộng rãi, bao gồm:
- ILO Conventions (Công ước Lao động Quốc tế),
- SA8000 (Trách nhiệm xã hội),
- ISO 14001, ISO 45001 (Môi trường & An toàn lao động),
- Và các quy định của ETI Base Code (Ethical Trading Initiative).
Hiện nay, hơn 75.000 doanh nghiệp tại hơn 180 quốc gia đã được kiểm toán SMETA – đặc biệt phổ biến trong ngành thực phẩm, nông sản, dệt may và sản xuất hàng tiêu dùng.
4 trụ cột đánh giá trong SMETA
SMETA có thể được thực hiện theo mô hình 2-Pillar (hai trụ cột) hoặc 4-Pillar (bốn trụ cột), tùy theo yêu cầu khách hàng:
1. Lao động & Nhân quyền (Labour Standards):
- Đảm bảo không sử dụng lao động cưỡng bức và lao động trẻ em.
- Tuân thủ nghiêm ngặt về giờ làm việc, giờ nghỉ ngơi.
- Quy định về trả lương công bằng và các quyền lợi phúc lợi khác.
2. Sức khỏe & An toàn (Health & Safety):
- Cung cấp môi trường làm việc an toàn, vệ sinh.
- Thực hiện đánh giá rủi ro và có kế hoạch phòng ngừa, ứng phó khẩn cấp.
- Đào tạo về an toàn cho toàn bộ nhân viên
3. Môi trường (Environment):
- Đánh giá tác động môi trường của hoạt động sản xuất.
- Quản lý chất thải, nước thải, khí thải theo quy định.
- Kiểm soát tiêu thụ năng lượng và tài nguyên.
4. Đạo đức kinh doanh (Business Ethics):
- Xem xét các chính sách chống hối lộ và tham nhũng.
- Đảm bảo sự minh bạch, liêm chính trong giao dịch và hồ sơ.
- Tuân thủ nghiêm ngặt Quy tắc Ứng xử của công ty và khách hàng.
Quy trình thực hiện kiểm toán SMETA
1. Chuẩn bị trước đánh giá
- Đăng ký thành viên Sedex: Doanh nghiệp thường đăng ký thành viên Sedex và điền bảng câu hỏi tự đánh giá (Self-Assessment Questionnaire - SAQ) trên nền tảng của Sedex. SAQ giúp doanh nghiệp xem xét các tiêu chuẩn nội bộ của mình trước khi đánh giá chính thức.
- Yêu cầu đánh giá: Doanh nghiệp chọn một công ty đánh giá uy tín thuộc Sedex để thực hiện đánh giá.
- Chuẩn bị hồ sơ và nhân sự: Doanh nghiệp chuẩn bị các tài liệu cần thiết và thông báo cho nhân viên về cuộc đánh giá.
2. Đánh giá tại chỗ (On-site Audit)
- Họp khai mạc: Đánh giá viên sẽ họp với ban quản lý để giới thiệu về quy trình, phạm vi đánh giá và các tiêu chuẩn áp dụng (Bộ quy tắc cơ bản của ETI, luật pháp địa phương).
- Tham quan nhà máy: Đánh giá viên đi tham quan toàn bộ cơ sở vật chất, bao gồm khu vực sản xuất, kho bãi, nhà ăn, ký túc xá (nếu có), để quan sát trực tiếp các điều kiện làm việc.
- Phỏng vấn nhân viên: Đánh giá viên tiến hành phỏng vấn bí mật một nhóm nhân viên đại diện (được chọn ngẫu nhiên) để tìm hiểu về điều kiện lao động, các vấn đề về an toàn, và quyền lợi của họ.
- Kiểm tra tài liệu: Đánh giá viên xem xét các hồ sơ, tài liệu liên quan đến:
- Tiêu chuẩn lao động: Hợp đồng, bảng lương, giờ làm việc, chính sách phân biệt đối xử.
- Sức khỏe và an toàn: Đánh giá rủi ro, chính sách an toàn, thiết bị bảo hộ lao động, kế hoạch ứng phó khẩn cấp.
- Môi trường (đối với đánh giá 4 trụ cột): Chính sách môi trường, quy trình quản lý chất thải, năng lượng, và nước.
- Đạo đức kinh doanh (đối với đánh giá 4 trụ cột): Chính sách chống hối lộ, chống tham nhũng, và bảo vệ sở hữu trí tuệ.
- Họp tổng kết: Sau khi hoàn tất các hoạt động, đánh giá viên sẽ họp với ban quản lý để trình bày những phát hiện, điểm không tuân thủ và cơ hội cải thiện.
3. Sau đánh giá
- Báo cáo và kế hoạch hành động khắc phục (CAPR): Đánh giá viên sẽ lập một báo cáo chi tiết và một Kế hoạch Hành động Khắc phục (CAPR). Báo cáo này được tải lên nền tảng Sedex.
- Thực hiện và theo dõi CAPR: Doanh nghiệp có trách nhiệm thực hiện các hành động khắc phục đã nêu trong CAPR.
- Đánh giá theo dõi: Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các lỗi được tìm thấy, có thể có một cuộc đánh giá theo dõi tại chỗ hoặc từ xa để xác minh việc hoàn thành các hành động khắc phục.
Lợi ích khi doanh nghiệp đạt chứng nhận SMETA
✅ Tăng uy tín & minh bạch trong chuỗi cung ứng: chứng minh doanh nghiệp tuân thủ các tiêu chuẩn lao động và đạo đức quốc tế.
✅ Đáp ứng yêu cầu của khách hàng châu Âu, Nhật Bản, Mỹ: hầu hết các tập đoàn F&B, bán lẻ lớn đều yêu cầu nhà cung cấp có SMETA audit hợp lệ.
✅ Cải thiện điều kiện làm việc & năng suất nội bộ: giúp giảm rủi ro vi phạm và nâng cao hình ảnh doanh nghiệp.
✅ Dễ tích hợp với các chương trình ESG và EcoVadis: điểm SMETA có thể được sử dụng để tăng điểm xếp hạng trong hệ thống EcoVadis hoặc báo cáo ESG theo GRI.
ISC Việt Nam – Đối tác hỗ trợ doanh nghiệp đạt chứng nhận SMETA hiệu quả
Công ty TNHH Tiêu Chuẩn Quốc Tế ISC Việt Nam là đơn vị tư vấn và đào tạo về các hệ thống tiêu chuẩn quốc tế trong chuỗi cung ứng, bao gồm SMETA, BSCI, EcoVadis, FSSC 22000, ISO 22000 và GRI.
Với đội ngũ chuyên gia hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực ESG & phát triển bền vững, ISC Việt Nam hỗ trợ doanh nghiệp:
- Đánh giá khoảng cách (Gap Analysis) trước kiểm toán;
- Đào tạo nhận thức và chuẩn bị hồ sơ theo tiêu chí SMETA;
- Đồng hành trong quá trình đánh giá và hoàn thiện CAPR;
- Tư vấn tích hợp SMETA với các khung ESG khác như EcoVadis, GRI hoặc CSRD.
Liên hệ tư vấn
Liên hệ ISC Việt Nam để được tư vấn lộ trình kiểm toán SMETA phù hợp với quy mô và lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp.
Cùng chúng tôi xây dựng chuỗi cung ứng minh bạch – bền vững – có trách nhiệm hướng tới thị trường toàn cầu.
Ms. Cuc Nguyen
Số điện thoại/Hotline: 0329972480
Zalo: https://zalo.me/0329972480
Email: cuc.nguyen@iscvietnam.net
Website: https://iscvietnam.net/
Hoặc qua các văn phòng của ISC Việt Nam:
Hà Nội
• Số 18 Tam Trinh, Hai Bà Trưng, Hà Nội
• 0824 647 279 - 0357226867
• anh.nguyen@iscvietnam.net - trang.ha@iscvietnam.net
Đà Nẵng
• Số 498 Bùi Trang Chước, Phường Hòa Xuân, Quận Cẩm Lệ, Thành phố Đà Nẵng
• 0931796188 - 0707 185165
• info@iscvietnam.net - thao.do@iscvietnam.net
Hồ Chí Minh
• 8/29 Hoàng Hoa Thám, P.7, Q. Bình Thạnh, TP HCM
• 0933096426 - 0329972480
• van.pham@iscvietnam.net – cuc.nguyen@iscvietnam.net
